Rwa kulszowa

Największym nerwem obwodowym człowieka jest nerw kulszowy, na który składają się nerwy rdzeniowe L4, L5 lub S1. Zespół objawów związanych z uciskiem na te właśnie nerwy (lub na przebieg nerwu kulszowego) nazywany jest rwą kulszową. To po prostu dotkliwy ból pleców w okolicy lędźwiowej promieniujący wzdłuż kończyny dolnej i paraliżujący całe ciało. Należy dodać, iż nie jest to choroba, a statystyka pokazuje, że częściej dotyka mężczyzn niż kobiety.

Objawy rwy kulszowej

• silny, ostry i przeszywający ból pleców w ich odcinku lędźwiowym, który promieniuje wzdłuż całego nerwu kulszowego przez pośladek aż do uda i podudzia (a czasem nawet do stopy),
• ból ten może pojawić się nagle, np. po podniesieniu czegoś ciężkiego, po gwałtownym ruchu, potknięciu się itp.,
• każda próba ruchu staje się bolesna,
• ból nasila się podczas kaszlu, napinania mięśni brzucha, przy skłonach, unoszeniu wyprostowanej kończyny,
• może pojawić się także słabsze czucie, osłabienie siły mięśni podudzia i stopy,
• czas trwania bólu i częstotliwość, z jaką nawracają, są różne i zależą przede wszystkim od przyczyn tegoż bólu.

Zobacz: Objawy rwy kulszowej

Przyczyny rwy kulszowej

Brak jednoznacznie ustalonej przyczyny występowania rwy kulszowej. Badanie radiologiczne najczęściej ujawnia zmiany zwyrodnieniowe w krążkach międzykręgowych, które odpowiedzialne są za amortyzację pracy kręgosłupa. Przyczyny zmian zwyrodnieniowych to najczęściej: zła postawa, nadmierne obciążanie kręgosłupa, złe warunki pracy. Ponadto czynnikiem, który może spowodować atak bólu, jest również obciążenie kręgosłupa spowodowane zbyt dużą wagą ciała i otyłością. Przyczyną może być też zbyt intensywny wysiłek fizyczny. Chodzi o osoby, które na co dzień nie wykazują zbytniej aktywności fizycznej i nagle zaczynają forsownie ćwiczyć. Mięśnie kręgosłupa i brzucha są na tyle słabe, że nie mogą prawidłowo podtrzymywać kręgosłupa i dochodzi do wybrzuszenia krążków międzykręgowych. Ataki korzonków częściej dotykają osoby, których dieta uboga jest w sole mineralne, wapń i witaminy. Do rzadszych przyczyn ataku rwy kulszowej zaliczyć możemy oziębienie części lędźwiowo- krzyżowej kręgosłupa, np. wejście do zimnej wody po opalaniu w słoneczny i upalny dzień. Inną przyczyną może być również miejscowy stan zapalny i niektóre zakaźne choroby.

Zobacz: Przyczyny rwy kulszowej

Kogo dotyka choroba?

Statystyki potwierdzają, że rwa kulszowa atakuje przede wszystkim osoby, które przekroczyły już trzydziesty rok życia, odsetek mężczyzn zmagających się z tą chorobą jest zaś wyższy niż odsetek kobiet. Mylą się jednak ci z nas, którzy na podstawie przytoczonych tu danych wyciągają wnioski mówiące o tym, że teraz mogą już odetchnąć z ulgą i zapomnieć o ryzyku związanym z nadmiernym obciążeniem kręgosłupa.

Zobacz: Kogo dotyka choroba?

Leczenie rwy kulszowej

Leczenie rwy kulszowej może odbywać się w domu lub w gabinecie fizjoterapeutycznym. Na pewno w przypadku wystąpienia dolegliwości powinno się przez dwa dni ograniczyć aktywność i więcej czasu spędzać w pozycji leżącej. Brak aktywności jednak nie powinien trwać zbyt długo, gdyż może spowodować nasilenie bólu. Do domowych sposobów na złagodzenie bólu rwy kulszowej zaliczyć możemy m. in.: zimne okłady stosowane kilka razy dziennie przez około 20 minut, ciepłe okłady stosowane kilka dni od momentu pojawienia się dolegliwości, przyjmowanie leków przeciwbólowych (np. Apap) lub przeciwzapalnych (np. Ibuprom), ćwiczenia fizyczne polegające na rozciąganiu (wykonywane dopiero po ustąpieniu najsilniejszego bólu, po zastosowaniu środków farmakologicznych). Leki mogą zmniejszyć intensywność bólu, ale nie można ich stosować zbyt długo, gdyż mogą wystąpić skutki uboczne (np. wymioty, nudności, uszkodzenie wątroby). Złotym środkiem niech będzie połączenie aktywności fizycznej i leków.

Oprócz domowych sposobów leczenia rwy kulszowej lekarz może również zalecić zabiegi fizjoterapeutyczne, które polegać mają przede wszystkim na korekcji wad postawy i wzmocnieniu mięśni (głównie kręgosłupa). Ponadto stosować można też hydromasaże, terapię ultradźwiękami i inne zabiegi fizjoterapeutyczne. Jeżeli zawiodą domowe sposoby, a zabiegi w gabinecie fizjoterapeuty nie pomagają, lekarz może zadecydować o podaniu zastrzyków z glikokortysteroidów (GKS), które zahamują stan zapalny nerwu. Wadą takiego rozwiązania jest to, że przynosi tylko czasową ulgę i nie może być stosowane przewlekle. W skrajnych przypadkach, gdy mamy do czynienia z osłabieniem czucia lub siły mięśniowej, gdy pojawiają się problemy z kontrolowaniem oddawania moczu lub stolca, lekarz może zadecydować o konieczności leczenia operacyjnego. Operacja wówczas polega na usunięciu tej części dysku, która uciska na nerw.

Zobacz: Leczenie rwy kulszowej

Jak zapobiegać rwie kulszowej?

Profilaktyka powinna polegać przede wszystkim na korekcji wad postawy ciała. Ponadto:

• prawidłowo należy podnosić ciężary (z przysiadu i z prostymi plecami),
• częste leżenie na plecach na twardym podłożu z lekko uniesionymi nogami pozwala odpocząć kręgosłupowi,
• lepiej używać twardego materaca i niewielkiej poduszki pod głowę,
• plecak lub walizka na kółkach zamiast noszenia ciężarów w rękach,
• ćwiczenia wzmacniające mięśnie pleców.